ANKARA – Seçim sürecinde en çok konuşulan konulardan biri de sandık güvenliğidir. Siyasi partilerin kampanya süreçlerine paralel olarak aldıkları tedbirlerin tartışıldığı Türkiye’de son seçimde 200 bine yakın sandık kuruldu ve sandıklarla siyasi tercihler belirlendi.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener, Türkiye’nin seçimden sonra elektronik seçime geçmesinin kural olduğunu söyleyerek, yerel seçimlerden sonra bu konuda çalışacaklarını kaydetti. TBMM’den mevzuat düzenlemesi ve YSK’nın çalışmasını gerektiren elektronik oylama prosedürü şu anda ABD, Estonya, İsviçre, Kanada ve Brezilya gibi ülkelerde uygulanıyor.
AK PARTİ: HİÇ ŞÜPHESİZ YAPILMALI
AK Parti’nin YSK temsilcisi Recep Özel’e göre bu konudaki değişikliğin tüm siyasi partilerin ittifakı ve mutabakatı ile yapılması gerekiyor. Elektronik bir sistem olacaksa bu sistemin görüş alışverişinde bulunarak kurulması gerektiğini belirten Özel, “Türkiye’de seçimler en iyi yaptığımız şeylerden biri. Elektronik ortamdaki tercih tereddütsüz yapılmalıdır. Her halükarda altyapısı çözülecek ama anlayış açısından buna hazır olması ve bunu tüm tarafların kabul etmesi lazım ki yasal düzenleme yapılsın ve çözüme ulaşılabilsin” dedi.
Bu konudaki soru işaretlerini giderecek adımlar atılacağını belirten Özel, “Denetim nasıl yapılacak, nasıl sağlanacak… Bütün siyasilerin uzlaşacağı, onaylayacağı bir sistem kurulabilir” dedi. .
AK Parti YSK temsilcisi Recep Özel
CHP KARARI PARTİ ORGANLARINDA VERECEK
Ana muhalefet ise bu konuda nasıl bir tavır alacağını merak eden siyasi partidir. CHP kadrolarına göre bir karar verilmeden önce bu sisteme hangi koşullarda geçileceğinin görülmesi gerekiyor. Güvenlik önlemlerinin ne düzeyde alınacağını ve nasıl alınacağını ortaya koyacak bir çalışma somutlaşırsa CHP, söz konusu adımı parti organlarında görüşerek karara bağlayacak.
YEŞİL SOL PARTİ: İLKELERE KARŞI DEĞİLİZ
Yeşil Sol Parti YSK temsilcisi Mehmet Rüştü Tiryaki’ye göre, burada tartışılan ve alınan bir karar olmadığı için Yüksek Seçim Kurulu’nun nasıl böyle bir çalışma yaptığı bilinmiyor. YSK’nın bunu tek başına yapamayacağını belirten Tiryaki, Meclis’in kanunu değiştirmesi gerektiğine işaret etti.
Elektronik oylamanın teorik olarak mümkün olduğunu ve pratikte soru işaretleri içerdiğini belirten Tiryaki, “Elektronik kimlikler bile yeni sisteme göre işlenmiyor. Belki bunlar her sınıfa konulsa insanlar parmak izleriyle girip oy kullanabilirdi. Prensip olarak elektronik oylamaya karşı değiliz” dedi.
14 Mayıs seçimleri öncesi seçim güvenliği için kamera yerleştirilmesi teklifini hatırlatan Tiryaki, “193 bin sandık kurulan her dersliğe kamera sistemi kurulmasını talep ettik. ‘Kulübe içeriden görünmesin, sandık kurulu üyeleri ve derslik yer alsın’ dedik ama YSK bunu kabul etmedi. Amaç seçim güvenliğini sağlamaksa, bunu yapmanın başka yolları da var” dedi.
Yeşil Sol Parti YSK temsilcisi Mehmet Rüştü Tiryaki
İYİ PARTİ: ELEKTRONİK OYLAMALI PUSULA
İYİ Parti YSK temsilcisi Mustafa Tolga Öztürk’e göre bu konuda karar verebilmek için elektronik oy kullanma tekniklerinden hangisinin tercih edileceğini görmeleri gerekiyor. Doğrudan elektronik oylamanın yapıldığı ya da insanlara pusula verildiği örneklerin konuşma konusu olduğunu hatırlatan Öztürk, ikincisini tercih edeceklerini belirterek, şunları kaydetti:
“Elektronik oylama da oy pusulası çıkarılarak daha denetlenebilir olacak. Doğrudan elektronik oylamanın denetlenebilirlik açısından çok sağlıklı olmadığını düşünüyorum. Özel oylama ile oylama sağlanırsa ve siyasi partiler tarafından denetlenebilir bir sistem oluşturulursa bunun bir anlamı yok. Ancak sadece elektronik oyunlar alınıyor, oylama sırasında sistem kilitlensin, oylar başka adaya yazılsın bu bir şeye dönüşürse bu mümkün olmaz” dedi.
Öztürk YETERLİ, Parti’nin bu konudaki kesin duruşunun elektronik oylama yönteminin nasıl şekilleneceğinin ortaya çıkmasından sonra kesinleşebileceğini belirtti.
GÜZEL Partisi YSK temsilcisi Mustafa Tolga Öztürk
ELEKTRONİK SEÇİM NEDİR?
Elektronik seçim, seçimin elektronik cihazlarla toplanması ve değerlendirilmesi işlemine denir. 1960’lı yıllardan beri uygulanmaya başlayan elektronik oylama sistemi, internet telefonu, delikli kartlar ve optik oy pusulaları ile yapılabiliyor. Oy tercihlerinin sadece elektronik sayaçlarla aktarıldığı ve toplandığı işlemlerin yanı sıra, seçimini dijital ortamda yapanlara pusula verme yöntemi de kullanılmaktadır. Birçok ülkede teknik altyapı çalışmaları yapılırken internete bağlanan telefon üzerinden tercihlerin toplandığı örnekler de mevcuttur.
