Diyabet Hakkında Bilinmesi Gereken 7 Önemli Nokta

Günümüzde hareketsiz ömür şekli, sıhhatsiz beslenme alışkanlıkları ve obezite derken görülme sıklığı süratle artan diyabet, bedenimizdeki şekeri denetim etmeyi sağlayan insülin hormonunun eksikliği yahut etkisizliği nedeniyle ortaya çıkıyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Müjdat Kara, kan şekeri yüksekliği ile seyreden bu değerli hastalığın kronik ve ilerleyici olduğunu, yanlış alışkanlıklar nedeniyle son yıllarda gençlerde de karşılaşıldığını belirterek “Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF), dünya genelinde 382 milyon yetişkinin diyabet hastası olduğunu öngörmektedir ve 2035 yılına kadar bu sayının 592 milyona ulaşması beklenmektedir” diyor. Doç. Dr. Müjdat Kara 14 Kasım Dünya Diyabet Günü kapsamında yaptığı açıklamada diyabet hakkında bilinmesi gereken 7 değerli noktayı anlattı, değerli ikazlar ve tekliflerde bulundu.

Diyabet, tip 1 ve tip 2 olmak üzere ikiye ayrılıyor. Tip 1 diyabet bedenimizde bağışıklık hücrelerinin pankreas hücrelerine saldırması sonucu ortaya çıkarken, insülin eksikliği ve yükselmiş kan şekeri ile kendini belirli ediyor. Tip 1 diyabetin süratle ilerlediğini ve ivedilikle insülin tedavisine başlanılmazsa önemli sonuçlara yol açabildiğini belirten Doç. Dr. Müjdat Kara, tüm diyabet hadiselerinin yüzde 5-10’unu tip 1 diyabetin oluşturduğunu söylüyor.

Tip 2 diyabette bedenin ürettiği insülin salgısı yetersiz olup, bunun yanında insülin direnci bulunuyor. Bedenin kendi yapısından kaynaklanan Tip 1 diyabetin bilakis Tip 2 diyabetin hayat biçimi değişiklikleri ve gerekirse ağızdan hap kullanımı ile denetim edilip önlenebilen bir hastalık olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Müjdat Kara “Tüm diyabet vakalarının yüzde 90-95’ini tip 2 diyabet oluşturuyor. Tip 1 diyabet hastalarında olduğu şekilde düzenli insülin ilacı kullanımı gereksinimi olmadan, sağlıklı ve düzenli bir yaşam tarzı ile Tip 2 diyabetin kolaylıkla önüne geçilip, kişinin normal ve sağlıklı bir yaşam sürmesi sağlanabilmektedir” diyor.

Kronik ve ilerleyici bir hastalık olan diyabet kimi belirtilerle kendini göstermesine karşın toplumsal farkındalığın az olması nedeniyle tabibe başvurmada gecikiliyor. Doç. Dr. Müjdat Kara belirtileri şöyle sıralıyor: “Eğer ağzınızda sürekli bir kuruluk hissi varsa, çok sık susuyorsanız, gün içerisinde çok fazla idrara çıkma ihtiyacı duyuyorsanız diyabet hastası olabilirsiniz. Bunlara halsizlik, yorgunluk, ayaklarda karıncalanma, bulanık görme, hızlı ve istemsiz kilo değişimleri, ağızdan aseton benzeri koku gelmesi gibi diğer bulgular eşlik edebilir. Bu belirtiler varsa en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir.”

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Müjdat Kara Tip 2 diyabete karşı tesirli tedbirler hakkında şu bilgileri veriyor: “Tip 2 diyabeti ömür biçimi değişiklikleri ve gerekirse ağızdan hap kullanımı ile yüzde 80 oranında önlemek mümkün olabilir. Diyabetten korunmanın en tesirli ve kolay yolu sağlıklı bir hayat usulü benimsemektir. Sistemli ve istikrarlı beslenmek, idman yapmak, her gün en az yarım saat yürüyüş yapmak, Akdeniz diyeti üzere hafif ve sağlıklı besinlerden oluşan bir beslenme tertibi izlemek, çok yağlı ve şekerli besinleri tüketmekten kaçınmak, sigara ve alkol üzere ziyanlı alışkanlıklardan uzak durmak, âlâ bir uyku tertibine sahip olmak sizi diyabetten koruyabilir.”

Yapılan bilimsel çalışmalar; diyabet için bir çok risk faktörü bulunmakla birlikte obezite, sıhhatsiz beslenme tertibi, hareketsiz hayat usulü, yüksek tansiyon ve ailede diyabet hastalığı kıssası olmasının risk faktörleri ortasında başı çektiğini ortaya koyuyor. Bu tıp risk faktörlerini taşıyan ya da diyabetin belirtilerini hisseden şahısların kesinlikle vakit kaybetmeden sıhhat kuruluşuna başvurması gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Müjdat Kara, tertipli tedavi uygulanmaması ve sıhhatsiz ömür usulüne devam edilmesi durumunda hastalığın önemli sonuçlara yol açabildiği ikazında bulunuyor.

Diyabet hastalığının tedavisinde en kıymetli etkenlerden birinin sağlıklı beslenme olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Müjdat Kara “Çünkü kan şekerini oluşturan asıl kaynak tükettiğimiz besinlerdir. Sağlıklı ve istikrarlı beslenme açısından temel olarak Akdeniz diyeti önerilmektedir. Diyabet hastaları rafine şeker, glikoz, reçel, bal, pancar, beyaz ekmek, beyaz undan yapılan besinler, kek, poğaça, makarna, pirinç, bisküviler, patates, patates püresi, patates kızartması, mısır, cipsler, kraker ve mısır gevreği besinlerden uzak durmalıdır. Buna rağmen yoğurt, yeşil yapraklı sebzeler, kepek ekmeği, çavdar ve tam buğday ekmeği, şekersiz tahıl eserleri, kuru baklagiller, greyfurt, fındık, ceviz, badem, kivi ve elma üzere besinler tüketilebilir. Tatlı isteğini çoka kaçmamak kaydıyla meyve tüketerek karşılamak yanlışsız olacaktır” diyor.

İnsülin kullanan diyabet hastalarının seyahat edecekleri vakit seyahat öncesi uygun bir hazırlık yapması gerekiyor. Doç. Dr. Müjdat Kara, hem Tip 1 diyabet hem de insülin kullanan Tip 2 diyabet hastalarının seyahate çıkmadan evvel ve seyahat esnasında dikkat etmeleri gerekenleri şöyle anlatıyor: “Yanınızda seyahat mühletince kullanmanız gereken ölçüde hatta yedek ilaç almanız, kan şekeri ölçüm aygıtı ve temel birinci yardım materyallerini yanınızda bulundurmanız, muhtaçlık durumunda irtibata geçilecek şahısların ve takibinizi yapan tabibin bağlantı bilgilerini üzerinizde taşımanız, diyabetli olduğunuzu belirten kimlik kartı/bileklik gibisi belirteçler bulundurmanız, havaalanı üzere yerlerdeki denetim noktalarında insülin iğnesi taşımanız gerektiğini beyan eden ve hekim tarafından onaylı bir doküman bulundurmanız rahat ve sağlıklı bir seyahat geçirmeniz için büyük kıymet taşımaktadır.”